Monday, June 11, 2012

België en waarom je beter geen grappen kunt maken....

België is drietalig: vlaams, waals en duits zijn de voertalen. België is een jong land, ontstaan tijdens de Belgische revolutie waarin het zich afsplitste van Nederland. Willem I was in de ogen van de zuiderlingen een despoot die meer ophad met het protestantse noordelijk deel van Nederland dan met het overwegend katholieke zuiden....
 Als er al geïnvesteerd werd in industrialisatie of infrastructuur en dan met name in kanalen en waterwegen (de havens) dan gebeurde dat nooit onder de rook van Antwerpen en zuidelijker. Maar ze betaalden wel allemaal mee aan de staatsschuld en zo werd het zuiden letterlijk leeg-gebloed. Dit waren de zuidelijke gebieden na verloop van tijd goed zat en er braken regionale "nationalistische" rellen uit. De aanleiding kon werkelijk van alles zijn, in dit geval een opvoering van een patriottische opera.
Uiteraard probeerde Willem dit allemaal te voorkomen, door hard in te grijpen maar na een korte hevige oorlog van ongeveer vier dagen werd er een voorlopig bewind geïnstalleerd, dat vanuit Brussel het land zou gaan aansturen. Het bleef daarna namelijk nog lang onrustig in het land, want er was veel onenigheid over de koers die men moest gaan varen.
Dat België een jong land is dat worstelt met haar identiteit kun je zien aan de vaak absurde en overdreven monumenten die men bouwt in zo'n situatie. Dit zie je overigens niet alleen in België maar ook in Duitsland en Italië, en bij gelegenheid ook in ons land.
Monumenten die al vanaf 10 kilometer afstand te zien zijn, zijn geen uitzondering. Het Koning Albert monument is er één van zes verdiepingen en het IJzermonument in Diksmuide is zelfs tien verdiepingen hoog. Daar valt het vuurtorentje in Egmond (dat min of meer opgedragen is aan de helden van de oorlog over de afscheiding van België) wel een beetje bij weg, maar ook in Nederland zijn er genoeg monumenten die aan de periode na Napoleon herinneren.

In ieder geval hebben wij hier de twijfelachtige eer om de meest absurde oorlogsheld uit die tijd te vereren, commandant Jan van Speyk, van de vuurtoren uit Egmond. Hij offerde zichzelf en een schip op om uit Belgische handen te blijven, helaas vond hij het nodig om van de 31 bemanningsleden er 28 mee naar de bodem van de zee te nemen, alsook een onbekend aantal Antwerpenaren die op het punt stonden om het schip te enteren. Dit was in de ogen van de Nederlandse overheid een heldendaad, in de ogen van de families die achterbleven zonder vader of zoon gewoon moord. Van Speyk had namelijk helemaal niemand gewaarschuwd...

Godsdienst en meer in het oude Egypte.

Het oude Egypte is de periode die loopt tot aan de veroveringscampagnes door Alexander de Grote. Terwijl wij nog deels in onze prehistorie zaten, een periode waarin wij ons bij elke knol die wij uitgroeven afvroegen of het te eten was, bouwden culturen als de Azteken en Egyptenaren tempels, piramides en irrigatiewerken, hadden ze de waterklok en katrollen uitgevonden en hielden zij zich bezig met wiskunde en astrologie. Wij zochten nog net geen grot meer om in te overleven.... 


De Egyptische cultuur is een polytheïstische. Dat betekent dat er nogal veel goden en godinnen worden aanbeden. De reden voor het aanbidden van iets of iemand ligt in het feit dat we veel dingen niet kunnen plaatsen. Dat speelde vooral in de prehistorie een grote rol in de ontwikkeling van het denken van mensen. Omdat onze hersens dat toch blijven proberen, geven we daar beelden aan, hebben we daar ideeën over, en die geven we een naam. Godsdiensten maken we zelf. We zien de werkelijkheid, die we niet altijd snappen, en projecteren daar een laagje over heen. We zien verschijningen in de natuur maar ook in levenloze objecten die we menselijke kwaliteiten toedichten, dat doen we nu eenmaal. We zien vormen en structuren, en die geven we een naam. 
We koppelen er een persoon aan (god van de donder, god van de bliksem) en zodra onze taal zich en ons ontwikkelt, schrijven we er kennelijk vaak een boek over. We bedenken regels, rituelen en straffen, allemaal over iets dat we zelf bedacht hebben. Omdat dit ook een manier kan zijn om een samenleving te organiseren. Dat is religie, en dat is dus een menselijke aangelegenheid, geen bovennatuurlijke. Goden en godinnen staan altijd ergens symbool voor, voor een abstracte gedachte die iemand ooit heeft gekoesterd. Dat ze vaak terugvoeren op echte basisbehoeftes (voortplanting, veiligheid, zorgen over leven en dood) verklaart waarom iedere cultuur een setje van goden kent voor deze onderwerpen.

Totdat iemand bedacht dat al die setjes met regels en rituelen gemakkelijker en compacter kunnen. Als priesters en koningen (farao's) besluiten dat ze hun krachten gaan bundelen, en dan liefst onder één priesterorde (en één godheid, en dat heet dan monotheïsme) want dat maakt het gemakkelijker om de rest aan te sturen....Sinds die tijd is er altijd een duidelijk verbond geweest tussen de staat en een stelsel van geloofsregels die onze cultuur moeten vertegenwoordigen.
Zover het idee godsdienst in het algemeen.

In het oude Egypte is er sprake van een heleboel ideeën die een personificatie nodig hadden. Goden die betrekking hadden op iets wat je nodig had, of wilde beschermen. 
In dat opzicht werd zelfs de Farao uiteindelijk een god, waarmee tot uitdrukking werd gebracht dat de staat iets was dat beschermd moest worden....
Het belangrijkst was echter de gedachte dat we water nodig hebben om voedsel te verbouwen en dat we uiteindelijk allemaal dood gaan.
De belangrijkste goden (er zijn er ongeveer vijftig) zijn dan ook als volgt: Nun: god van de zee/water (dus ook de Nijl), Ra: god van de zon, Amon: oergod die scheppende kracht heeft, die vaak ook gekoppeld werd aan andere goden als één, Isis: moedergodin, vaak ook gekoppeld aan de Nijl, Horus: valkgod, van de hemelen dus, Osiris: kon uit de dood verrijzen, dus in feite een god voor iedereen die stierf, Seth: god van de woestijn.

Om een idee te geven van de mythologie zoals deze beleefd werd door de Egyptenaren, maar bijvoorbeeld ook later in verschillende basisboeken van ander grote religies terug te vinden is:
In de Egyptische mythologie was de god Seth de broer van Osiris. Hij vermoordde zijn broer en sneed zijn lijf aan stukken die hij over alle nomen (gewesten) van verspreidde. Isis zocht de lichaamsdelen weer bij elkaar maar vond het oog van Osiris niet; deze was opgeslokt door een vis. Zij maakte het oog na uit klei en door haar bedrevenheid en met de magie van Thoth slaagde zij erin om zwanger te worden. Hieruit kwam haar zoon Horus voort. Deze streed met Seth en versloeg hem.