Voor de examenklanten.....

Bedenk....het is maar school, een werktuig, gereedschap, geen doel !

Verkiezingen in Amerika.

Aangezien het een ingewikkeld verhaal is en er wel eens vragen over komen, probeer ik hier iets er over uit te leggen. De VS kent een systeem waarin het lijkt alsof er maar twee partijen zijn. Dit is niet helemaal waar, maar omdat er aan het eind van de rit maar twee echt grote blokken overieind blijven, sneeuwt de rest onder. De verkiezing door de kiesmannen gaat in de meeste staten volgens het principe First past the post. Dat wil zeggen dat degene die in een bepaalde staat de meeste stemmen haalt, alle kiesmannen van die staat in zich verenigt. Wint een kandidaat in een staat, dan krijgt hij alle zetels, ook die van de andere kandidaten, want die hebben immers verloren. Men kent in Amerika geen evenredige vertegenwoordiging zoals in Nederland. Bovendien hebben de staten allemaal een andere hoeveelheid kiesmannen, waardoor het mogelijk is dat degenen met de meeste stemmen toch niet de president wordt, maar degene die wint in de staten ( en dat kunnen dunbevolkte gebieden met veel afgevaardigden zijn en andersom) met de grootste aantallen kiesmannen/zetels. Go figure. 
Daarnaast is het eigenlijk niet zo heel erg belangrijk wie er president wordt in de VS. De macht ligt op een heel andere plek. De Amerikaanse Senaat vormt samen met het Amerikaans Huis van Afgevaardigden het Amerikaanse Congres, de wetgevende macht binnen de federale overheid van de VS. Dat betekent dat er net als bij ons een tweekamerstelsel is met een wetgevende macht en een controlerende macht. En hier ligt niet altijd de meerderheid bij de partij wiens kandidaat president is geworden. 

De president kan niet zelfstandig wetten inbrengen, dat doet zijn "club" in het lagerhuis, het Huis van afgevaardigden. De senaat kan dit vervolgens blokkeren. In het Huis kan een wet al struikelen als de tegenstander de meerderheid in dat orgaan heeft, en anders struikelt het wel in de Senaat. Als binnen het Congres niet wordt samengewerkt door het Huis en de Senaat, komt er geen verandering, geen wet, van de grond. De president is het uithangbord van het Congres, van de VS. Maar hij moet van goeden huize komen wil hij invloed hebben op deze ingewikkelde machtsstrijd die al vanaf 1789 bestaat. Alleen een zeer goede diplomaat kan proberen de partijen met elkaar om de tafel te krijgen, of anders de sfeer in het land een bepaalde kant op te sturen voor de volgende verkiezingen. 
Er zijn dus wel degelijk meer partijen in de VS buiten republikeinen en democraten. Maar ze hebben geen miljard dollar om een campagne te voeren, als ze in de voorverkiezingen de kiesdrempel niet halen, gaat al hun politieke winst naar de grootste, en dat zijn dan traditioneel de democraten of de republikeinen.
Amerika lijkt een heel erg modern land. Maar eigenlijk valt dat wel mee. De gemiddelde amerikaan houdt niet van de overheid. Veel overheidsprojecten, zoals infrastructuur of het herzien van bepaalde wetgeving (denk aan gezondheidszorg of de zeer verouderde kieswet) heeft geen prioriteit. Dit merk je ook als je door het land reist. Wegen en spoorwegen zijn erg antiek, electriciteit ligt overal nog boven de grond, huizenbouw en projectontwikkeling is een zuiver particuliere aangelegenheid. En gebeurt dus alleen op plekken waar het winstgevend is. De meeste gebieden zijn onderontwikkeld hierdoor, maar niemand heeft daar echt aandacht voor. Des te vreemder is de emotie die gepaard gaat met het kiezen van een nieuwe president. Je vraagt je af waarom mensen niet net zo hard gaan op de echt belangrijke thema's, het verbeteren van hun leefomgeving en hun economische uitgangspositie....

Guy Fawkes and the Gunpowder Plot

Geschiedenisles: Bonfire night. Guy Fawkes was "the only man ever to enter Parliament with honorable intentions"...
Vandaag, als er voor de bühne een Nederlands kabinet wordt beëdigd, twee keer zelfs omdat de RVD hoopte het even snel te doen voordat de camera's op hare majesteit waren ingezoomd (want leuk zal ze deze bijrol niet meer vinden), herdenkt (viert) Engeland de mislukte katholieke aanslag op de protestantse koning en het Britse parlement in 1605. Ze vieren officieel dat het mislukt is, door poppen met de beeltenis van Guy Fawkes te verbranden op enorme brandstapels, maar in sommige delen van het land wordt Guy Fawkes ook vereerd, for being the only man ever to enter parliament with honorable intentions.

Staatsinrichting! Here we go!

Jullie moeten er hoe dan ook aan geloven!
Of je nu wel of niet gaat stemmen.
Of je nu wel of niet mag stemmen.
We gaan kijken naar het ontstaan van en het beeld van de politiek in dit land.

Waarom? Omdat het moet.
Maar ook omdat, ook al interesseert het je geen fluit, je er altijd mee te maken krijgt.
We gaan zien op welke niveaus je er namelijk wel invloed op hebt.
We gaan zien waarom het allemaal geregeld is, zoals het nu in dit land geregeld is.
Waarom er nooit een meerderheid ergens voor is en altijd coalities moeten worden worden gevormd. En wat een coalitie is.
Maar eerst gaan we kijken naar de aanstaande verkiezingen.Die zijn op 12 september.
Dusss .... Een klein experiment!

jongerenkieswijzer.nl
welkepartijpastbijmij.nl
stemwijzer.nl

Doe ze alle drie. Wat gebeurt er? Waarom gebeurt dat?
Leer vragen te stellen.
Neem nooit genoegen met de eerste uitleg!
Misschien maak je het zo toch nog allemaal wat interessanter!

Class Wars: The Emperor Will Be Proud of You - Bad Education - Episode 1...

Don't Mess With This Teacher!

België en waarom je beter geen grappen kunt maken....

België is drietalig: vlaams, waals en duits zijn de voertalen. België is een jong land, ontstaan tijdens de Belgische revolutie waarin het zich afsplitste van Nederland. Willem I was in de ogen van de zuiderlingen een despoot die meer ophad met het protestantse noordelijk deel van Nederland dan met het overwegend katholieke zuiden....
 Als er al geïnvesteerd werd in industrialisatie of infrastructuur en dan met name in kanalen en waterwegen (de havens) dan gebeurde dat nooit onder de rook van Antwerpen en zuidelijker. Maar ze betaalden wel allemaal mee aan de staatsschuld en zo werd het zuiden letterlijk leeg-gebloed. Dit waren de zuidelijke gebieden na verloop van tijd goed zat en er braken regionale "nationalistische" rellen uit. De aanleiding kon werkelijk van alles zijn, in dit geval een opvoering van een patriottische opera.
Uiteraard probeerde Willem dit allemaal te voorkomen, door hard in te grijpen maar na een korte hevige oorlog van ongeveer vier dagen werd er een voorlopig bewind geïnstalleerd, dat vanuit Brussel het land zou gaan aansturen. Het bleef daarna namelijk nog lang onrustig in het land, want er was veel onenigheid over de koers die men moest gaan varen.
Dat België een jong land is dat worstelt met haar identiteit kun je zien aan de vaak absurde en overdreven monumenten die men bouwt in zo'n situatie. Dit zie je overigens niet alleen in België maar ook in Duitsland en Italië, en bij gelegenheid ook in ons land.
Monumenten die al vanaf 10 kilometer afstand te zien zijn, zijn geen uitzondering. Het Koning Albert monument is er één van zes verdiepingen en het IJzermonument in Diksmuide is zelfs tien verdiepingen hoog. Daar valt het vuurtorentje in Egmond (dat min of meer opgedragen is aan de helden van de oorlog over de afscheiding van België) wel een beetje bij weg, maar ook in Nederland zijn er genoeg monumenten die aan de periode na Napoleon herinneren.

In ieder geval hebben wij hier de twijfelachtige eer om de meest absurde oorlogsheld uit die tijd te vereren, commandant Jan van Speyk, van de vuurtoren uit Egmond. Hij offerde zichzelf en een schip op om uit Belgische handen te blijven, helaas vond hij het nodig om van de 31 bemanningsleden er 28 mee naar de bodem van de zee te nemen, alsook een onbekend aantal Antwerpenaren die op het punt stonden om het schip te enteren. Dit was in de ogen van de Nederlandse overheid een heldendaad, in de ogen van de families die achterbleven zonder vader of zoon gewoon moord. Van Speyk had namelijk helemaal niemand gewaarschuwd...

Godsdienst en meer in het oude Egypte.

Het oude Egypte is de periode die loopt tot aan de veroveringscampagnes door Alexander de Grote. Terwijl wij nog deels in onze prehistorie zaten, een periode waarin wij ons bij elke knol die wij uitgroeven afvroegen of het te eten was, bouwden culturen als de Azteken en Egyptenaren tempels, piramides en irrigatiewerken, hadden ze de waterklok en katrollen uitgevonden en hielden zij zich bezig met wiskunde en astrologie. Wij zochten nog net geen grot meer om in te overleven.... 

De Egyptische cultuur is een polytheïstische. Dat betekent dat er nogal veel goden en godinnen worden aanbeden. De reden voor het aanbidden van iets of iemand ligt in het feit dat we veel dingen niet kunnen plaatsen. Dat speelde vooral in de prehistorie een grote rol in de ontwikkeling van het denken van mensen. Omdat onze hersens dat toch blijven proberen, geven we daar beelden aan, hebben we daar ideeën over, en die geven we een naam. Godsdiensten maken we zelf. We zien de werkelijkheid, die we niet altijd snappen, en projecteren daar een laagje over heen. We zien verschijningen in de natuur maar ook in levenloze objecten die we menselijke kwaliteiten toedichten, dat doen we nu eenmaal. We zien vormen en structuren, en die geven we een naam. 

We koppelen er een persoon aan (god van de donder, god van de bliksem) en zodra onze taal zich en ons ontwikkelt, schrijven we er kennelijk vaak een boek over. We bedenken regels, rituelen en straffen, allemaal over iets dat we zelf bedacht hebben. Omdat dit ook een manier kan zijn om een samenleving te organiseren. Dat is religie, en dat is dus een menselijke aangelegenheid, geen bovennatuurlijke. Goden en godinnen staan altijd ergens symbool voor, voor een abstracte gedachte die iemand ooit heeft gekoesterd. Dat ze vaak terugvoeren op echte basisbehoeftes (voortplanting, veiligheid, zorgen over leven en dood) verklaart waarom iedere cultuur een setje van goden kent voor deze onderwerpen.

Totdat iemand bedacht dat al die setjes met regels en rituelen gemakkelijker en compacter kunnen. Als priesters en koningen (farao's) besluiten dat ze hun krachten gaan bundelen, en dan liefst onder één priesterorde (en één godheid, en dat heet dan monotheïsme) want dat maakt het gemakkelijker om de rest aan te sturen....Sinds die tijd is er altijd een duidelijk verbond geweest tussen de staat en een stelsel van geloofsregels die onze cultuur moeten vertegenwoordigen.

Zover het idee godsdienst in het algemeen.

In het oude Egypte is er sprake van een heleboel ideeën die een personificatie nodig hadden. Goden die betrekking hadden op iets wat je nodig had, of wilde beschermen. 

In dat opzicht werd zelfs de Farao uiteindelijk een god, waarmee tot uitdrukking werd gebracht dat de staat iets was dat beschermd moest worden....

Het belangrijkst was echter de gedachte dat we water nodig hebben om voedsel te verbouwen en dat we uiteindelijk allemaal dood gaan.

De belangrijkste goden (er zijn er ongeveer vijftig) zijn dan ook als volgt: Nun: god van de zee/water (dus ook de Nijl), Ra: god van de zon, Amon: oergod die scheppende kracht heeft, die vaak ook gekoppeld werd aan andere goden als één, Isis: moedergodin, vaak ook gekoppeld aan de Nijl, Horus: valkgod, van de hemelen dus, Osiris: kon uit de dood verrijzen, dus in feite een god voor iedereen die stierf, Seth: god van de woestijn.

Om een idee te geven van de mythologie zoals deze beleefd werd door de Egyptenaren, maar bijvoorbeeld ook later in verschillende basisboeken van ander grote religies terug te vinden is:

In de Egyptische mythologie was de god Seth de broer van Osiris. Hij vermoordde zijn broer en sneed zijn lijf aan stukken die hij over alle nomen (gewesten) van verspreidde. Isis zocht de lichaamsdelen weer bij elkaar maar vond het oog van Osiris niet; deze was opgeslokt door een vis. Zij maakte het oog na uit klei en door haar bedrevenheid en met de magie van Thoth slaagde zij erin om zwanger te worden. Hieruit kwam haar zoon Horus voort. Deze streed met Seth en versloeg hem. 

De koude oorlog

Deze blog is een dubbele, hij staat zowel hier als op de digitale klas van Duits.
Na de tweede wereldoorlog braken er eigenlijk overal opnieuw conflicten uit. Landen die onafhankelijk wilden worden begonnen te dekoloniseren, wat gepaard ging met opnieuw bittere gevechten. Voormalige bondgenoten als Amerika en de Sovjetunie begonnen zichtbaar tegen elkaar op te bieden.

De spanningen tussen deze twee machten liepen hoog op. Een kernwapenwedloop, waarin beide kampen voldoende arsenaal bezaten om een paar keer de wereld te vernietigen (je zou zeggen één keer is genoeg), hield de wereld een kleine veertig jaar in angst gevangen.

Om een buffer te hebben tussen het communistische oosten en het kapitalistische westen, werd Duitsland in tweeën gedeeld door een prikkeldraad versperring en in 1961 werd er zelfs een fysieke dubbele muur gebouwd. Berlijn, dat verder in het oosten lag, werd ook in twee helften verdeeld. De BRD en de DDR. West Duitsland werd in drie sektoren verdeeld en bestuurd door Engeland, Frankijk en de VS. De russen kregen het deel in het oosten. Hetzelfde gebeurde met de stad Berlijn.

De russen hebben Berlijn een tijdje van de rest van de wereld afgezonderd, er moesten zelfs voedselpakketten worden gegooid omdat mensen geen eten meer hadden. De vliegtuigen die een paar jaar daarvoor de stad hadden gebombardeerd, werden nu gebruikt om noodpakketten te laten vallen achter de hekken. Ze werden dan nu ook Rosinen-bomber genoemd. Rozijnen in plaats van bommen.

De russen durfden deze vliegtuigen niet aan te vallen, ook al dreigden ze daar wel steeds mee...

Ongeacht of er families of wijken werden gescheiden van elkaar, er werd gewoon een lijn getrokken en dat was dat. Na jarenlange indoctrinatie onder het hakenkruis, werden de mensen in het westen opnieuw opgevoed door de Amerikanen, de mensen in het oosten werden opnieuw veertig jaar lang gehersenspoeld door de Russen. Het Duitse volk splitste zich... De hierna volgend film geeft ook een beeld van hoe dat er daadwerkelijk uitzag.Alle films zijn overigens Duitstalig. Na de zogenaamde val van de muur, in 1989, moesten de Oostduitsers weer opnieuw gaan nadenken over hoe de wereld eigenlijk werkte.

Tot op de dag van vandaag is het oostelijk deel van Duitsland vergrijsder en armer, mensen hebben nog steeds moeite om zich aan te passen aan de nieuwe situatie.

Sommigen verlangen zelfs terug naar vroeger, toen de DDR nog bestond, of zelfs nog verder terug, naar de tijd van Hitler. Duitsland kent drie grote thema's in de Literatuur. De liefde, zoals overal, de oorlogen en die scheiding van die twee volksdelen...

Dictaturen en massabewegingen.

Dictaturen hebben een aantal karakteristieke kenmerken, ongeacht of ze links of rechts van signatuur zijn.

1. Ze worden meestal geleid door een sterke man of een kleine groep mensen.
2. Ze worden meestal gepresenteerd als een militaire, uniforme samenleving, waarin iedereen gelijk zou moeten zijn.
3. Ze leggen altijd de nadruk op het belang van de eigen natie, het buitenland is altijd "eng en vijandig".
4. Ze worden door propaganda en censuur sterk gecontroleerd door een kleine groep mensen. 
5. Ze leggen geen prioriteit bij het scheiden van de machten, dus dit is vaak niet aan de orde.

Dit houdt doorgaans in dat na verloop van tijd, meestal na een revolutie die zijn eigen kinderen opeet, niemand vrij is. Het uniforme karakter van de samenleving neemt soms absurde vormen aan. Stalin vertrouwde niet eens zijn eigen kinderen. In het communisme werd de gelijkheid erin geslagen. De nationaalsocialisten waren ook erg allergisch voor mensen met andere opvattingen. In beide landen werden de Joden zwaar vervolgd of verdreven. In beide landen werden politieke vijanden in strafkampen opgeborgen of ze verdwenen gewoon.

De nationaalsocialisten wilden in het kader van de gelijkschakeling dat alle mensen op dezelfde plek vakantie vierden. Een mooi voorbeeld van zo'n moderne vakantiekolonie is Prora, een megahotel voor de jonge arbeidersbeweging "Kraft durch Freude", waar je lid van kon worden als je nog alleenstaand was, maar te oud voor de Hitlerjugend of Mädchenbund. Later mochten ook gezinnen lid worden van deze club. Kraft durch Freude organiseerde groepsreizen en had ook een cruiseschip, de "Wilhelm Gustloff", maar dat werd al snel ingezet als hospitaalschip en om vluchtelingen te vervoeren tijdens de tweede wereldoorlog....

In die hoedanigheid wordt het getorpedeerd door de Russen in 1945. Dit mocht dan vervolgens veertig jaar niet herdacht worden in de DDR omdat het een actie uitgevoerd door een "broedervolk" betrof. Als je wilt weten wat indoctrinatie met een volk doet, praat dan eens met Duitse mensen uit het Oosten van Duitsland. Die hebben eerst te horen gekregen dat het Derde Rijk de heilstaat was en daarna dat de Sovjet Unie de enige ware weg was. Op het denken van iets anders stonden onder beide regimes zware straffen.

Het volgende fragment gaat over de opvarenden en de ondergang van de Wilhelm Gustloff. Als je daar meer over wilt weten is het boek "In Krabbengang" van Günther Grass een aanrader. Hierin wordt ook uitgelegd wie Wilhelm Gustloff is. Voor mensen die Duits volgen bij mij op havo/vwo niveau is dat ook een geoorloofde VWO-titel om op je lijst te zetten!

De eerste wereldoorlog

Er waren een aantal landen die duidelijke nationalistische tendenzen hadden, ze wilden steeds meer gebied.
Dit kan natuurlijk nooit lang goed gaan.
De belangrijkste redenen voor het uitbreken van deze oorlog, naast algemene onnozelheid waarvan je eigenlijk hoopt dat we die ooit nog eens zouden kunnen kwijtraken, zijn kort samengevat:

1. De moord op Franz Ferdinand (niet de band), de troonopvolger voor Oostenrijk, dit was eigenlijk meer een aanleiding die gebruikt werd om te beginnen met iets dat al langer broeide....Er was ondertussen een groot wapenarsenaal opgebouwd en er waren enorme legers.
2. De oude bondgenootschappen waren erg zwak, afspraken werden niet meer nagekomen. Men was er van overtuigd dat dit zou gaan als altijd: een korte felle oorlog, gebied zou van eigenaar wisselen en dan was het weer vrede, zoals vroeger tijdens Napoleon, oorlog als legitiem middel om je gebied uit te breiden.

Deze oorlog gaat de geschiedenis in als de oorlog met de meeste nieuwe gadgets: chemische oorlogvoering, sneller transport, snellere communicatiemiddelen, en betere wapens.
Terwijl de officieren van de verschillende kanten met elkaar overlegden, als betrof het een vorm van Stratego, moesten hun troepen met elkaar vechten in de loopgraven. Het was een wrede en naar later bleek zinloze oorlog.
De Eerste Wereldoorlog heette eigenlijk de Grote Oorlog. Het was de eerste keer dat er zoveel landen met elkaar overhoop lagen, met zoveel slachtoffers. Eigenlijk was men na de Vrede van Versailles er van overtuigd dat dit nooit meer zou gebeuren. Na 1945 moest men erkennen dat dit was mislukt en kregen beide conflicten een nieuwe naam; de Eerste en de Tweede Wereldoorlog...

Kinderarbeid.

De film Daens laat een goed beeld zien van hoe kinderarbeid in de praktijk werkte.
Door het ontbreken van een eerlijke inspectie en door de slechte reactie van werkgevers op de aandacht die herhaaldelijk werd gevestigd op de slechte en gevaarlijke arbeidsomstandigheden, ontstond er veel onrust in de samenleving.
Arbeiders werden mondiger, kwamen steeds vaker in opstand.
Hierdoor werd de vakbeweging en het ontstaan van linkse politieke partijen, die zich bezighielden met sociale kwesties, wel sterk gestimuleerd.
Het volgende fragment is uit de film Daens, en laat het begin van een arbeidersopstand zien na het verongelukken van een kind op de fabrieksvloer, maar ook de onmacht van de mensen en de harde onverschilligheid van de overheid...

Een andere (online) docent

Bij het zoeken naar materiaal over de politieke stromingen kwam ik deze meneer tegen, die toevallig allerlei filmpjes online heeft gezegd over de onderwerpen van hoofdstuk 8 / Feniks.
Mocht je een keer een samenvatting nodig hebben, dit is een duidelijk en oerdegelijk alternatief voor mijn uitleg!

Op stoom!

Dat is de titel van hoofdstuk 8 en zegt precies waar het op neerkomt.
Europa raakt in een stroomversnelling omdat ze in rap tempo industrialiseert, en doet dit ook letterlijk met de techniek van stoommachines.
Maar niet alleen in industrieel opzicht verandert Europa snel.
Allerlei politieke bewegingen komen op.
Van liberalisme, tot socialisme, zelfs nieuwe dictatoriale regimes komen op.
Schrijvers die nu of na het uitbreken van deze industriële revolutie geboren worden, zoals George Orwell, zullen later, zo rond de eerste en tweede wereldoorlog, schrijven over de angsten en zorgen die hiermee gepaard gingen.
Maar de stoom is het meest prominent in deze tijd.
Het maakt alles sneller want meer productie, er zijn minder mensen nodig met alle gevolgen en politieke onrust van dien, en geeft ondernemers de kans om zich letterlijk overal te vestigen, niet meer naast een rivier...
Waterkracht was altijd de belangrijkste vorm van energie opwekken geweest.

Allerlei nieuwe uitvindingen uit die tijd gebruiken we inmiddels niet veel meer omdat ze te maf of te gevaarlijk waren. Ze werden soms alleen maar gebouwd "omdat het kon"...

Maar om eerlijk te zijn werden vreemde bruggen zoals deze "transporterbridge" gebouwd omdat de oever niet geschikt was voor een lange aanloop.
Een brug bouwen dus als er eigenlijk te weinig ruimte is om twee aanvoerwegen aan te leggen, maar wel genoeg staal om een constructie pal aan het water aan te leggen.
Een goed overzicht van deze tijd vind je ook op deze site: Blik op de wereld.

Salons en revoluties.

De dames die genoeg geld hadden richten hun eigen leesclubjes op. In deze salons nodigden ze schrijvers en filosofen uit die hun verhaal kwamen houden.

Mensen als Rousseau en Voltaire gingen graag op deze uitnodigingen in. Zo kwamen ze in contact met andere rijke vrouwen, zoals Koningin Marie Antoinette zelfs, maar ook de maitresses van haar schoonvader Lodewijk de 15e, Madame de Pompadour en Madame du Barry (die allemaal aan het hof woonden en daar hun "Salons" hielden). Ze mochten een paar dagen blijven logeren en mee eten in de weelderige huizen van hun gastvrouwen, niet verkeerd dus...
Over Marie Antoinette: Link. Getrouwd met Lodewijk de 16e en slachtoffer van de huwelijkspolitiek van haar Oostenrijkse moeder, want ze wordt onthoofd. Er is over haar een film gemaakt in 2006 met Kirsten Dunst in de hoofdrol, erg fraai en erg historisch getrouw! Ik kon helaas geen stukjes film insluiten maar de link gaat naar "you tube" en daar staat de hele film in stukjes op! Deze stukjes film zijn overigens allemaal in het engels.

Tijdens deze periode vonden verschillende revoluties plaats. De Amerikaanse en de Franse.
De Amerikaanse revolutie was vooral traumatisch voor de Britten. Die raakten hun grootste kolonie kwijt. De Verlichting gaf voeding aan het ontstaan van een aantal nieuwe theorieën. Mensen als de brit John Locke, die eigenlijk de grondlegger is van het staatsbestel van de Verenigde Staten, waardoor de onafhankelijkheidsoorlog was ontstaan, sprak over de natuurlijke staat van de mens, die in eerste instantie naar vrijheid streeft, maar daar kon je best politieke consequenties uit trekken. 
De Franse revolutie had zeer diepe wonden geslagen in de Franse samenleving. 
Vooral omdat je die eerste revolutie als verloren kunt beschouwen. Het ancien regime werd afgeschaft maar vervolgens door Napoleon gewoon weer opnieuw in de praktijk gebracht. Er was nog een revolutie nodig om opnieuw een republiek op te richten. In Nederland ligt de handel stil omdat de stadhouders van Oranjes en Engeland in een zeestrijd verwikkeld zijn met elkaar. En omdat de burgers van Nederland, als er toch geen echt koningshuis is, zelf een republiek willen oprichten naar Frans voorbeeld

De Verlichting

In deze periode neemt de wetenschap nog wat grotere stappen.
Meestal denken we aan kunstenaars, filosofen en uitvinders van bijvoorbeeld de zwaartekracht.
Maar nederland kent zijn eigen verlichte denker.
Eise Eisinga.
Hij bouwde een planetarium in zijn huis, zeer tot onvrede van zijn vrouw.

Hij heeft moeten vluchten tijdens de Patriottentijd.
In die tussentijd heeft een vriend op het planetarium gepast.
De prinsgezinden hebben echter niets stukgemaakt, wellicht omdat ze het niet wisten.

De beruchte VOC-mentaliteit

De zeventiende eeuw heeft een grote culturele uitwisseling en economische groei gekend, voor bepaalde groepen in de samenleving, zoals het volgende filmpje laat zien.

Uit deze periode is de naam Piet Hein misschien wel de bekendste.
Zoals het goede piraten betaamt werd er nogal wat afgevochten en geroofd onderling, inspirerend tot dit wanstaltige patriotische lied waarvan vooral de tekst wel interessant is.

Dit lied wordt nog zo vaak ten gehore gebracht op braderieën (jaarmarkten) en in straatorgels, dat je niet anders kan dan concluderen dat veel Nederlanders trots zijn op onze VOC-mentaliteit.
De downside van dit verhaal is dus vooral de manier waarop we die rijkdom hebben verworven, over de rug van massa's mensen die we als slaaf op de plantages hebben laten werken.
De film "Amistad" laat zien hoe mensen werden gedegradeerd tot "goederen" aan boord van zo'n schip, maar ook dat er een beweging op gang aan het komen was om de slavernij af te schaffen, het abolitionisme.

Het heeft echter tot deze eeuw geduurd voordat Nederland hier überhaupt stelling in nam.
Er is nu een monument, en Nederland heeft inmiddels al verschillende keren excuses aangeboden voor haar koloniale activiteiten...

Een land apart: gereformeerden en katholieken.

In 1648 werd met de vrede van Münster een eind gemaakt aan de 80- jarige oorlog.
Er begon toen een nogal donkere periode voor de katholieken. Die Nederlandse Opstand was namelijk ook een strijd tussen protestantse opstandelingen tegen de katholieken. De protestanten namen hierna eigenlijk min of meer wraak voor de onderdrukking die zij hadden ondervonden toen de macht van het Vaticaan nog onbetwist was. Vooral de zuidelijke gewesten, Zeeuws-Vlaanderen, Noord-Brabant, en delen van Limburg, waren vaak nog streng katholiek. Maar zij moesten zich vanaf nu officieel onderwerpen aan een protestantse regering.
Dit waren de Generaliteitslanden : zij werden bij gebrek aan een duidelijk vorstenhuis, rechtstreeks bestuurd door Staten- Generaal. De kerken van katholieken werden in het openbaar vervangen door Protestantse. Dit zie je ook aan de Sint Stevenskerk in Nijmegen, die verschillende keren van "kant gewisseld is ".

Maar toch mochten de katholieken geloofsbijeenkomsten organiseren.
Dit deden ze echter wel een beetje ondergronds, in schuilkerken zoals het wereldberoemde "onze lieve heer op solder" op de Wallen.

Of deze, in de Kalverstraat, een kerk die ik in de les al noemde.
Ze zijn dus nog te bezichtigen en in gebruik.